Pochodzące z języka francuskiego słowo oznacza dosłownie „trawnik”, „darń”. Dawniej gazonem nazywano kawałek ziemi obsiany trawą, zazwyczaj na podjeździe do pałacu czy dworu. Potem gazony zaczęto upiększać kwiatami, co zmieniło ich nazwę na „kwietnik” czy „dywany kwiatowe”.
Dziś „gazony” to uniwersalne, wytrzymałe i odporne na niekorzystne warunki atmosferyczne betonowe kwietniki bez dna. Są doskonałym elementem umacniającym skarpy, który jednocześnie w niezwykły sposób urozmaicają powstałe konstrukcje dzięki szerokim możliwościom nasadzeń roślinnych. Dodatkowo mają cechy dźwiękochłonne, co pozwala na ich wykorzystanie do konstrukcji ogrodzeń czy innych elementów ogrodów. Gazony betonowe są proste w montażu, ponieważ wystarczy ustawić je w wybranym miejscu bądź połączyć z innymi gazonami. Warto pamiętać, że każdy element małej architektury powinien być spójny zresztą otoczenia, czyli ścieżkami, chodnikami, tarasami itd.
Dawniej betonowe gazony kojarzyły się głównie z miejskim zagospodarowaniem terenów zielonych; jednak obecnie coraz częściej odnajdują swoje miejsce w przydomowych ogrodach, udowadniając tym samym swój niezwykły potencjał w tworzeniu małej architektury.
Wiele modeli betonowych gazonów posiada zagłębienia lub zazębienia, które umożliwiają tworzenie z nich niemal dowolnych konstrukcji. To ważne, bowiem koncepcja estetyczna naszego ogrodu będzie się prawdopodobnie zmieniała w ciągu kolejnych lat. Po co za każdym razem inwestować w nowe kwietniki, skoro za pomocą tych samych modeli możemy aranżować ogród zgodnie z najnowszymi trendami lub po prostu wedle naszych potrzeb.
Gazony pod względem kształtu dzieli się na:
- prostokątne i kwadratowe – to tradycyjne obiekty o uniwersalnym zastosowaniu. Zazwyczaj wykorzystuje się je do budowy murków. Mają zazębienia, które umożliwiają tworzenie wyższych konstrukcji;
- półokrągłe (księżycowe) – mają efektowniejszy wygląd, pozwalają także na budowę obiektów przy krętych ścieżkach, podjazdów i ogólnie na zakrętach;
- sześciokątne – często wykorzystuje się je jako ozdobne donice. Można je łączyć ze sobą lub wykorzystywać do łączenia gazonów prostokątnych;
- trapezowe – można z nich tworzyć efektowne kwietniki, połączone ze sobą (odwrotnie) tworzą równe ściany;
- półksiężycowe – są mniej grube od gazonów półokrągłych. Mają podobne zastosowanie.
Rośliny nadające się do nasadzeń w gazonach:
- Jałowiec (Juniperus L.) – wszystkie gatunki oraz ich odmiany znoszą dobrze wysokie oraz niskie temperatury, a przy zastosowaniu kilku odmian możemy stworzyć piękną aranżację, która zachwyci wszystkich. Jałowce nie są zbyt wymagające i są odporne na małe zaniedbanie, dlatego idealnie nadają się dla początkujących ogrodników oraz osób, które nie mają czasu, aby systematycznie pielęgnować roślinę;
- Tawuła japońska (Spiraea japonica L.) – jest to kwitnący krzew ozdobny, mający niewiele odmian. Dorasta do 1-1,5 metra wysokości i świetnie prezentuje się w gazonach. Kwitnie wiosną pokazując swoje piękno, które każdego zachwyca, a co najważniejsze kwitnie długo od czerwca do sierpnia. Tawuła japońska nie ma wysokich wymagać, przystosowuje się do każdego podłoża. Musimy jednak pamiętać o tym, aby przycinać krzew najlepiej wczesną wiosną, dzięki czemu będzie obficiej kwitła i zyska ładniejszy pokrój. Z reguły gałęzie rozrastają się łukowato na boki;
- Pięciornik krzewiasty (Dasiphora fruticosa L.) – kwitnący krzew liściasty, osiadający do ok. metra wysokości. Kwitnie przez pół roku od maja do października. Posiada drobne kwiaty w różnych odcieniach żółci, ale także na biało, różowo i pomarańczowo, oczywiście w zależności od odmiany (znanych jest pond 30). Rośnie w każdej glebie ogrodowej, nie wymaga większej pielęgnacji. Pięciornik jest zarówno odporny na suszę, jak i mrozy. Dzięki czemu idealnie nadadzą się do gazonów;
- Lawenda (Lavandula L.) – to wieczne zielone krzewy o wonnym zapachu z rodziny jasnotowatych dorastającym do metra wysokości, w zależności od gatunku których jest ponad 40. Posiada drobne kwiaty, w kolorze purpurowym, lekko niebieskich bądź jasno fioletowych, na długiej szypule. Kwiaty lubią suchą glebę oraz nasłonecznione stanowisko. Warto również przycinać roślinę, aby obficiej rosła;
- Róża pomarszczona (Rosa rugosa Thunb.) – jest krzewem liściastym, osiągającym wysokość do 1,5 metra. Kwitnie od kwietnia do sierpnia, kwiaty wówczas mają barwę różową, białą, czerwoną oraz żółtą w zależności od odmiany. Świetnie znosi suchą glebę i słoneczne stanowisko, nie wymaga też dużej pielęgnacji, jest odporna na szkodniki i choroby. Bardzo szybko się rozrasta, a gałązki są gęsto pokryte cierniami i kolcami;
- Macierzanka (Thymus L.) – roślina wieloletnia z rodziny jasnotowatych, o bardzo gęstych i zwartych darniach, osiągająca do 30 cm wysokości. Macierzanka jest krzewinką, czyli półkrzewem, który kwitnie od czerwca do końca sierpnia. Jest rośliną miododajną, dzięki kwiatostanom w kolorze różowo-liliowatym, rzadko kiedy białym. Wymaga stanowiska słonecznego, nie jest wymagająca co do gleby (lekko kwaśna).
Na murkach z gazonów świetnie sprawdzą się pnącza, które zwisając z donic utworzą efektowną zieloną ścianę. Śmiało można sadzić także kępiaste trawy i różne rośliny skalne.
Sadząc rośliny w gazonach należy pamiętać o drenażu na spodzie oraz żyznej glebie, która wypełni resztę. Proporcje: 1/3 drenażu i 2/3 ziemi. Przy konstrukcji piętrowych murków, warto pamiętać, aby po każdym zrobionym rzędzie (przed kolejnym) wypełnić formy. Jako drenaż warto zastosować grys lub keramzyt.
Gazony to dobra propozycja dla miejsc ubogich w żyzne ziemie; pozwalają urozmaicić je w zielone, przyjemne dla oka konstrukcje, których atrakcyjność jest uzależniona jedynie od projektantów i właścicieli obiektów.